“We dragen deze Spiegels van de Ziel 2020 op aan alle geliefden getroffen door een valse ziekte, alle getroffenen van die eeuwenoude mensenziekte die racisme heet, alle getroffenen van het koortsige klimaat, alle armen, eeuwenlang getroffen door eeuwenlange ongelijkheid, allen, want wij allen treffen blaam”, schrijft Reinhilde bij de aankondiging van het festival. Klare taal. Maar daarnaast is het festival ook gewoon een ode aan de kunsten met dit jaar muziek, theater, vertellingen, films en zelfs sprookjes.
Zoals elk jaar vindt het festival plaats op de Dag van de Armoede. Een onderwerp waar volgens Decleir nog steeds te veel wordt over gepraat maar te weinig aan wordt gedaan om dat onrecht de wereld uit te helpen. “Daar word ik echt colèrig van”, zegt ze. Door de coronacrisis zijn er heel wat nieuwe mensen in de armoede terechtgekomen en dus is die schreeuw om er iets aan te doen dit jaar misschien nog krachtiger van de fratelli. “Door de coronacrisis zijn er ook heel veel mensen uit de cultuursector die letterlijk honger moeten lijden”, momenteel. “Dat het festival ondanks corona - wel volledig coronaproof - kan doorgaan is daarom erg belangrijk. Niet alleen om die armoede onder de aandacht te brengen maar ook om het theater in het algemeen opnieuw van start te laten gaan.”
Het festival opent vrijdag 16 oktober traditiegetrouw met de spelers en muzikanten van Tutti Fratelli die de straatstenen laten trillen en beven met zang door de open ramen van het gebouw. Rendez-vous in de Lange Gasthuisstraat voor deze hoogmis van smekende strijkers, pruimenliederen, lachend geluk en samenzijn. Aansluitend opent de tentoonstelling van (W)onderweg, met het werk van artiesten met een autismespectrumstoornis. Voor nog meer schoons trek je naar de binnenkoer van het Maagdenhuis voor het concert Sophia Ammann plays Leonard Cohen.
In de sprookjesbundel ‘Er was eens’ van Pieter Bergé kom je allerhande raadselachtige figuren tegen: een koning die zijn woorden niet vindt, een kleine prins die graag zijn verjaardag wil vergeten of een koningin die zich krom lacht van liefde. Ann, Ben, Erik, Yannick en Juan, enkele van de fratelli, lezen de sprookjes voor. Agartha vlecht met altviool en bajan de sprookjes muzikaal aan elkaar. Juan is al 12 jaar actief bij Tutti Fratelli en speelde al in een vijftal voorstelling. Speelt hij niet, dan is hij wel actief achter de schermen. “Het was Reinhilde die me vroeg of ik dat wilde doen en als Reinhilde je iets vraagt dan kan je niet anders dan ‘ja’ zeggen. En dat bedoel ik heel positief”, lacht Juan.
Hij zal het sprookje voorlezen over de mopperende koning die alleen maar ‘neen’ kan zeggen. Tot hij op een dag van zijn vrouw een cadeau krijgt. Een doos vol met ‘ja’s’ waardoor - u kan het al raden - hij alleen nog maar ‘ja’ kan zeggen. Niet meteen een herkenbaar personage voor Juan “maar hoe meer ik het lees, hoe beter ik me kan inleven. Ik ga er veel emoties inleggen. Ik repeteerde al eens met Reinhilde en ze vond het al goed, maar het kan altijd beter, zegt ze dan altijd”, grapt hij. Maar bovenal is Juan blij dat hij weer het podium op mag.
De sprookjes van Pieter Bergé zijn niet de traditionele sprookjes die u en ik kennen. Al wordt er wel gespeeld met de clichés. Zo start elk verhaal steevast met “Er was eens...”. “Eigenlijk zijn de sprookjes zo geschreven dat ze ook interessant zijn voor volwassenen. Dankzij de koningen en de feeërieke omgevingen zijn ze fascinerend voor kinderen, de ondertoon is dan weer leuk voor de ouders”, vertelt Bergé. De sprookjes zijn nooit langer dan twee bladzijden en dus best kort als ze worden voorgelezen.
Het voorstel om de sprookjes te brengen ging uit van de musici van Agartha, die er verleden jaar samen met de schrijver al een korte voorstelling van maakten. Deze keer laat de auteur de voorstelling helemaal over aan Tutti Fratelli. “Ik ben heel benieuwd wat Reinhilde en haar Fratelli er zullen mee doen. Maar ik ben er eigenlijk wel gerust in. Dat festival vindt altijd plaats in zo’n warme sfeer dat het hoe dan ook heel mooi zal worden.”
Zondag wordt componist Claude Debussy geëerd die 102 jaar geleden overleed. Hiervoor trekt Tutti Fratelli voor de eerste keer in de geschiedenis van het festival naar AMUZ in de Kammenstraat. Reinhilde Decleir mijmert terug terwijl ze Debussy’s brieven herleest. Ensemble SPECTRA brengt composities uit die Jersey-periode zoals ‘La Mer’ (voor pianotrio), ‘Masques’ en ‘l’Isle Joyeuse’, samen met de nieuwe compositie ‘Grand Hotel’ van Dominique Pauwels.
Eerder die dag kan je in de thuishaven van de Fratelli terecht voor kortfilms van jonge makelij. Deze keer is het aan Anthony Nti en Hans Vannetelbosch. Beide filmmakers gaan achteraf in nagesprek met regisseur Tim Mielants.
Door corona moet Tutti Fratelli uitwijken naar extra locaties om er zo voor te zorgen dat bezoekers veilig van hun portie cultuur kunnen genieten zoals AMUZ en het Maagdenhuis. Tijdens het festival kan er gerekend worden op de vrijwilligers van De Roma. Een welgekomen afwisseling voor de vele helpende handen van De Roma die nu al enkele maanden zonder werk zitten. “Ook daar hoorde ik al gruwelijke verhalen van mensen die er helemaal onderdoor zitten. Mensen die net kracht halen uit dat vrijwilligerswerk en nu met lege handen achterblijven”, aldus Decleir.
Het festival “Spiegel van de Ziel” vindt plaats op 16, 17 en 18 oktober. Meer info en tickets via www.tuttifratelli.be.