Minder giften, geen fundraisingevenementen, minder vrijwilligers: de coronacrisis veroorzaakt financiële moeilijkheden voor allerhande culturele en sociale verenigingen, blijkt uit onderzoek van de Koning Boudewijnstichting.
"Het zijn zeer zware tijden", is te horen bij verenigingen. Ook het wegvallen van het geld van De Warmste Week dit jaar doet pijn.
De coronacrisis werkt door op alle niveaus van de samenleving, ook in de vele verenigingen die ons land rijk is: vzw's en stichtingen die zich inzetten voor cultuur, milieu, ontwikkelingssamenwerking, gezondheid en welzijn.
De voorbije maanden kwamen al meerdere initiatieven in het nieuws, die het dit jaar met merkelijk minder geld moeten stellen. De beroemde stickerverkoop van het Rode Kruis leverde maar een tiende van de opbrengst van vorig jaar op.
Broederlijk Delen strandde op de helft. Kom op tegen Kanker verkocht toch nog bijna 200.000 azalea's online, meer dan verwacht, maar de opbrengst van dit jaar (ruim 1,35 miljoen euro) was ook wel beduidend kleiner dan vorig jaar (ruim 2,37 miljoen).
Om van de jeugdbewegingen, sportclubs of harmonieën maar te zwijgen, die zich in bochten moeten wringen, nu alle verkoop en fundraisingetentjes al maanden stil liggen. Ook 11.11.11-vrijwilligers met postkaarten of chocolade zult u dit jaar niet tegenkomen.
Geen fuif of eetfestijn, hoe groot is de corona-impact op de jeugdbeweging? "We gaan geen groepen failliet laten gaan"
11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, maakt zich sterk dat het resultaat goed wordt, maar "is ook realistisch." Lokale vrijwilligers hebben alternatieve online-fundraising opgezet en vanuit de organisatie zelf wordt opgeroepen om een gift te doen.
Directeur Els Hertogen: "Door het feit dat vrijwilligers momenteel niet deur-aan-deur komen of aan de winkel staan, kunnen veel mensen hun bijdrage niet leveren. Aan hen de oproep om 11 euro te storten voor de campagne van 11.11.11, ter ondersteuning van Changemakers, mensen die wereldwijd het verschil maken voor hun omgeving.
Verenigingen zijn onmisbaar
De Koning Boudewijnstichting volgt de financiële toestand van verenigingen op voet, want die "zijn onmisbaar in onze samenleving: ze versterken de goede werking van de democratie en de sociale cohesie en dragen bij tot de economie."
Uit de nieuwe tweejaarlijkse "Barometer van de Verenigingen", een representatieve bevraging van zo'n 700 groepen aangesloten bij goededoelen.be, blijkt hoe hard de verenigingen zijn getroffen door de coronacrisis.
49 procent van de ondervraagde verenigingen zag hun financiële toestand achteruitgaan in de voorbije 12 maanden. Bovendien ziet een op de drie geen verbetering in 2021.
Vooral verenigingen actief in cultuur, vrije tijd en ontwikkelingssamenwerking zijn getroffen, maar ook in andere sectoren is de nood groot. Kleinere organisaties hebben het moeilijker dan grote; in het Franstalige landsgedeelte gaat het slechter dan in Vlaanderen.
65 procent van de verenigingen zag de opbrengst uit verkoop (stickers, wafels...) dalen. En een derde kreeg ook minder giften van particulieren. Subsidies van de overheid zijn wel redelijk stabiel en blijven de belangrijkste bron van inkomsten.
9 op de 10 verenigingen slagen er wel nog in om de eigen financiële verplichtingen na te komen, door reserves aan te spreken, minder activiteiten te organiseren, meer mensen tijdelijk werkloos te maken.
Er zijn niet merkelijk meer ontslagen gevallen, maar nieuwe indienstnemingen worden uitgesteld.
Verenigingen werken vooral met vrijwilligers, en ook daar heeft corona een enorme invloed. Bij een op de drie verenigingen is het aantal vrijwilligers gehalveerd.
Ook de werking is aangepast tijdens deze pandemie. Verenigingen voor cultuur of vrije tijd hebben hun activiteiten tijdelijk stopgezet. In de sociale en gezondheidssector is dat anders: een derde heeft de activiteiten gestaakt, maar een vijfde doet net meer.
Verenigingen zijn wel flexibel en creatief en verzinnen andere manieren om te blijven werken (bijvoorbeeld een sociaal restaurant dat voedselpakketten aan huis brengt) en geld in het laatje te brengen.
De Koning Boudewijnstichting roept op: "Meer dan ooit is solidariteit nodig, vandaag en morgen, om het verenigingsleven op koers te houden."