In de laatste lezing van Elcker-Ik praten we met een hoogleraar filosofie van de UA over het (niet) bestaan van een vrije wil. Joachim Leilich, em. prof. dr. hoogleraar filosofie aan de Universiteit Antwerpen, praat met ons over het (niet) bestaan van een vrije wil. Enkele jaren geleden bedacht de Amerikaanse breinwetenschapper Benjamin Libet een experiment om een antwoord te vinden op de vraag of we een vrije wil hebben. Zijn bevindingen worden vaak zo samengevat, dat onze hersenen al beslist hebben wat we zullen doen, nog vòòr we zelf bewust beseffen wat we willen doen. Onze bewuste wil kan bijgevolg onze handelingen niet veroorzaken. Steunend op Libets experimenten en op meer recent breinonderzoek ontkennen de meeste breinwetenschappers vandaag de mogelijkheid van een vrije wil. Sommigen betwisten daarom ook dat men van verantwoordelijkheid of schuld kan spreken. Dat levert een boeiende discussie tussen filosofen en neurowetenschappers. Natuurlijk vonden we ook onder de filosofen al ontkenners van een vrije wil, lang vóór wetenschappers in het debat hebben ingegrepen. Maar ondanks alle tegenwerpingen geloven nog steeds vele filosofen in de mogelijkheid van een vrije wil. Sommigen (libertariërs) menen dat mensen altijd anders hadden kunnen handelen dan ze feitelijk deden, en dat bijgevolg hun handelingen niet vooraf bepaald zijn door interne psychische of externe fysicalische factoren. Anderen (compatibilisten) geloven dat er geen tegenspraak is tussen een vrije wil en het feit dat ons handelen bepaald of gedetermineerd is. Krijgt onze vrije wil het laatste woord?